Kanatlılarda İç Parazit Sorunu ve Tedavisi

Genel olarak parazitler için bir tanımlama yapmak gerekirse; başka bir organizmanın üzerinde veya içerisinde yaşayan ve bu organizmadan çeşitli şekillerde faydalanan organizmalardır. Genel olarak iç parazit ve dış parazit şeklinde iki ana gruba ayrılır. Her ikisi de tüm canlılarda ve dolayısı ile kanatlılarda yaygın olarak görülür. İç parazitler ise kendi aralarında birçok alt sınıfa ayrılmaktadır. Kanatlılarda özellikle solucan veya kurt olarak adlandırdığımız iç parazitler ve protozoalar sorun oluşturmaktadır.

Kanatlılarda iç parazitlerin özellikle verim üzerine olumsuz etkileri söz konusudur. Ticari işletmelerde bu nedenden dolayı ciddi ekonomik kayıplara neden olur. Hayvanlarda kilo kaybı, yetersiz büyüme, yemden yararlanma oranında azalma ve yumurta veriminde düşüş gibi sorunlara sebebiyet verir. Genellikle çok ciddi vakalarda ölüme neden olur.

Kanatlılarda İç Parazitler

Bilimsel ismi ile nematod olarak adlandırdığımız yuvarlak solucanlar veya kurtlar kümes hayvanları, su kuşları ve yabani kanatlı hayvanlarda yaygın olarak görülür. Bu sınıfta yer alan parazitlerin birçok alt türü bulunmaktadır. Kanatlılar için önemli olan türler arasında büyük yuvarlak solucanlardan ascarid (Ascaris sp.) türlerini, küçük yuvarlak solucanlardan ise kıl kurtlarını (Capillaria sp.) saymamız mümkündür. Bunlar genellikle sindirim sistemini etkiliyor olsa da; akciğer, soluk borusu, göz gibi diğer doku ve organları da etkileyebilir.

Nematod dışında diğer bir iç parazit türü ise cestod olarak isimlendirilen tenyalardır. Türüne göre boyutları oldukça değişken olabilir. Tenyalar, yaşam döngülerini tamamlamak için bir ara konakçıya ihtiyaç duyarlar. Ara konak olarak salyangoz, karınca, böcek, sinek gibi canlılar yaygındır. Bu nedenle özellikle serbest gezen kanatlı hayvanlarda daha yaygın olarak karşımıza çıkarlar.

Diğer önemli bir iç parazit türü ise protozoalardır. Bunlar tek hücreli organizmalardır ve kanatlı hayvanlar için önemli olan birkaç tür vardır. Bunlar arasında coccidia (Eimeria cinsinin türleri), cryptosporidia (Cryptosporidium baileyi) ve histomonad (H. melegridis) türlerini öncelikli olarak sıralayabiliriz. Özellikle tavuklarda en yaygın görülen ve ciddi sorunlara neden olan protozoa türü coccidia yani koksidiyoz hastalığına neden olan etkenlerdir. Kanatlılarda bağırsak sistemine yerleşerek kanlı ishale neden olan bu hastalık ciddi verim kayıplarına ve ölümlere neden olabilmektedir.

Kanatlılarda İç Parazit Tedavisi

Özellikle serbest dolaşan birçok kanatlıda iç parazit sorunu karşımıza çıkmaktadır. Fakat çok yoğun bir enfeksiyon olmadığında dışarıdan belirtileri görmek veya bu sorunu tespit etmek kolay değildir. Eğer ishal, kronik iştahsızlık, kilo kaybı, büyüme geriliği, verimde azalma ve ishal gibi belirtiler görüyorsanız bir dışkı muayenesi yapılarak parazit kontrolü sağlanabilir. Günümüzde birçok farklı parazit ilacı kullanımdadır. Bu ilaçları veteriner hekimin önerdiği doz ve şekillerde kullandığınızda iç parazit sorunundan büyük ölçüde kurtulmuş olursunuz. Özellikle hobi amaçlı ve değerli ırklardan kanatlı hayvan bakan kişilerin bu hayvanlara düzenli olarak iç parazit uygulamaları yapmasında fayda vardır. Bu sayede bağırsak sisteminde veya başka doku ya da organlarda iç parazit sorunu varsa uygulanan ilaçlar ile bu sorun çözülebilir.