Kanatlılarda Gut Hastalığı ve Tedavi Yöntemi

Kanatlılarda gut hastalığı aynı zamanda ürat birikimi olarak ta adlandırılır. Kanatlının vücudunda çok fazla ürik asit olduğunda ortaya çıkan bir hastalıktır. Normal kanatlı fizyolojisinde ürik asit karaciğerde düzenli olarak üretilir ve daha sonra böbrekler aracılığı ile vücuttan atılır. Herhangi bir sebepten kaynaklı olarak böbrek fonksiyonları bozulduğunda kanatlılar vücudundaki ürik asidi yeterli şekilde atamayabilir. Bu durumda kanda ve vücutta yüksek seviyede ürik asit ve türevleri birikir. Bunun neticesinde ise gut hastalığı ortaya çıkar. Gut hastalığının çeşitli formları vardır. Aşırı ürik asit birikimi yani hiperürisemi eklemlerde meydana gelmiş ise artiküler gut, iç organ ve dokularda meydana gelmiş ise visseral gut olarak adlandırılır. Zamanla ürik asitler kristal şeklinde birikecek ve büyüyecektir.

Artiküler Gut: Ürik asidin eklemlerde birikmesi ile ortaya çıkan formdur. Özellikle ayak parmaklarındaki eklemlerde olmak üzere çeşitli eklemlerin sinovyal kapsülleri ve tendon kılıflarında ürat birikimi meydana gelmiştir.

Visseral Gut: Ürat ve ürik asit kristalleri çeşitli iç organların ve iç dokuların yüzeyi boyunca birikim göstermektedir.

Kanatlılarda Gut Hastalığı Nedenleri

Ana neden ürik asidin vücuttan tam olarak atılamaması ile ilişkili olsa da altında yatan birçok neden olabilir. Nedenlere göz gezdirdiğimizde ise çoğunluğu beslenme ve böbrek hasarı ile ilişkilidir.

• Kanatlıların beslenmesinde aşırı seviyede kalsiyum kullanımı olası nedenlerden birisidir. Yüksek oranda kalsiyum ile beslenme neticesinde böbreklerde hasar meydana gelebilmektedir. Bunun sonucu olarak ise gut hastalığı ortaya çıkabilir.
• Eğer kanatlı hayvanlar ihtiyaç duyduklarından daha yüksek oranda protein ile beslenirlerse, fazla protein vücutta ürik aside dönüştürülür. Bu ise gut hastalığı riskini artırır.
• A vitamini eksikliği diğer olası bir nedendir. A vitamini eksikliği durumunda üreter dediğimiz böbreklerden sonraki kısım hasar görür. Bu ise böbreklerin tam anlamı ile çalışmasını engelleyerek gut sorununa neden olabilir.
• Beslenme ile ilgili olarak düşük fosforlu ve yüksek kolesterol seviyesi bulunan beslenme programları da risk oluşturmaktadır.
• Dehidrasyon yani sıvı kaybı önemli neden olarak yazılabilir. Tüm canlılarda olduğu gibi kanatlılarda da sıvı kaybı ve sıvı alımının azalması böbrek hasarına neden olabilir. Bunun bir sonucu olarak gut hastalığı şekillenebilir.
• İnfeksiyöz bronşitis, avian nefrit virüs gibi bazı viral hastalıklarda üriner sisteme zarar vererek dolaylı yoldan ürat birimine neden olmaktadır.
• Son olarak bazı kimyasal maddeler, toksinler ve ilaçlarda böbreklerde hasara neden olduğundan dolayı gut oluşumunu tetikleyebilir.

Kanatlılarda Gut Hastalığı Belirtileri

Hastalığın formuna göre belirtilerde farklılıklar olsa da artiküler formda çeşitli derecelerde ayak ve eklemlerde şişme, topallık, eklemleri oynatamama, ayak ve bacaklarda beyaz ve kabarık nodüller, yürümede zorlanma ve yürüme bozuklukları görülebilir. Visseral formda ise bulunduğu doku ve organa göre iştahsızlık, ishal, halsizlik, anemi, tüylerde kabarma gibi belirtiler görülebilmektedir. Bunların yanında poliüri ve polidipsi görülür.

Kanatlılarda Gut Hastalığı Tedavisi

Neden belirlendiğinde ilk olarak nedene yönelik bir tedavi yapılmalıdır. Beslenme programı gözden geçirilmeli ve hazır yem kullanılıyorsa yem analizleri yapılmalıdır. Yem ile ilgili yukarıda sıraladığımız yüksek kalsiyum, yüksek protein, A vitamini düşüklüğü gibi durumlar söz konusu ise bunlar çözülmelidir. Bunun dışında allopurinol gibi çeşitli ilaçlar bu hastalığın tedavisinde kullanılmaktadır. Aynı zamanda kanatlılara ek olarak A vitamini verilebilmektedir. Yapılan bazı çalışmalarda moringa oleifera yaprağı tozunun da kanatlıları desteklemek amacıyla faydalı olduğu görülmüştür.